नवी दिल्ली । देशातील बर्‍याच राज्यांत वाहनांवर उच्च सुरक्षा क्रमांक प्लेट बसविण्यात आली असूनही वाहन चोरीच्या घटनांमध्ये कोणतीही घट झालेली नाही. वाहन चोरीच्या घटनांमध्ये सतत वाढ झाली आहे. त्याचबरोबर सरकारने अशा तंत्रज्ञानास परवानगी दिली आहे ज्यामुळे वाहन चोरीच्या घटना रोखता येतील. वाहनांची सुरक्षितता वाढविण्यासाठी केंद्र सरकारने मोटर वाहने व त्यांच्या भागांवर मायक्रोडॉट आयडेंटिफायर्स (मायक्रोडॉट आयडेंटिफायर) लावण्याची अधिसूचना जारी केली आहे. रस्ते वाहतूक आणि महामार्ग मंत्रालयाने सोमवारी सांगितले की मायक्रोडॉट्सवरून वाहनांची सुरक्षा वाढेल. यासंदर्भातील मसुदा यावर्षी जुलैमध्ये प्रसिद्ध करण्यात आला होता. मसुद्यावर आलेल्या सूचना व हरकती विचारात घेऊन सरकारने अधिसूचना जारी केली आहे.

मायक्रोडॉट म्हणजे काय

वाहन चोरीच्या घटनांना आळा घालण्यासाठी सरकारने मायक्रोडॉट आयडेंटिफायर्स तंत्रज्ञान लागू करण्याची अधिसूचना जारी केली आहे. हे मायक्रोडॉट्स वाहनांवर वापरले जातील. वाहने आणि त्यांच्या भागांवर आता दृश्यमान मायक्रोडॉट्स बसविली जातील, ज्यायोगे चोरी रोखता येतील तसेच बनावट भाग ओळखले जातील. मायक्रोडॉट्स आणि अॅडसिव्ह कायमस्वरूपी वाहने आणि भागांवर कायमची हजर असतील ज्यांना काढता येणार नाही. या तंत्रज्ञानाच्या अंतर्गत, लेझर आधारित अद्वितीय क्रमांक आणि वाहन ओळख क्रमांकांवर आधारित हजारो लहान मायक्रोडॉट्स कारच्या संपूर्ण भागावर फवारणी केली जाईल. या मायक्रोडॉट्सची इंजिनवरही फवारणी केली जाईल. या नॅनो मायक्रोडॉट्सचे आकार 0.5 मिमी असेल.

या स्प्रेचे वैशिष्ट्य म्हणजे या डॉक्टरांना काढून टाकणे किंवा काढून टाकणे कठीण होईल. तसेच, हे ठिपके अल्ट्राव्हायोलेट लाइटद्वारे पाहिले जाऊ शकतात. हे तंत्रज्ञान सुरू झाल्याने कार चोरांना चोरी करणे कठीण होईल. तथापि, हे तंत्रज्ञान सप्टेंबर 2012 पासून दक्षिण अमेरिकेत आणि अमेरिकेत यापूर्वीच वापरले जात आहे. या तंत्रज्ञानाद्वारे चोरीस गेलेली वाहने व त्यांचे मालक चिमूटभर सापडतात. जरी कारचे भाग वेगळे केले जाऊ शकतात, कारचा तपशील शोधला जाऊ शकतो.

सीएमव्हीआर-टीएससी या संस्थेने देशाच्या ऑटोमोबाईल तांत्रिक मानदंडांचे मूल्यांकन केले आहे. तसेच तंत्रज्ञानाच्या मानदंडांविषयी बैठक आयोजित केली, ज्यामध्ये त्याला मान्यता देण्यात आली. मंत्रालयाने म्हटले आहे की अधिसूचनेनुसार वाहने, त्यांचे भाग, घटक, असेंब्ली आणि उप-असेंब्लीवर मायक्रोडॉट्स तैनात करणार्‍या कंपन्यांनी ऑटोमोटिव्ह इंडस्ट्री स्टँडर्ड्स (एआयएस) -155 चे पालन केले पाहिजे. त्याचबरोबर सरकारनेही या तंत्रज्ञानाच्या किंमतींना मान्यता दिली आहे. हे तंत्रज्ञान सविस्तर फॉर्म घेत असल्याने त्यानुसार किंमतीही कमी होतील, ही सरकारची अपेक्षा आहे. या तंत्रज्ञानाची किंमत 1000 रुपयांच्या खाली ठेवली जाऊ शकते.

वृत्तानुसार कार, ट्रक, बस अशा चार चाकी वाहनांसाठी 10 हजार मायक्रोडॉटची आवश्यकता असेल तर दुचाकी वाहनांसाठी 5000 मायक्रोडॉटची आवश्यकता असेल. त्याच वेळी, त्याचे जीवन चक्र 15 वर्षे असेल. भारतातील मायक्रोडॉट्स उत्पादक किमान 10 अल्फा संख्यात्मक वर्णांचा वापर करतील.

2016 च्या आकडेवारीनुसार, दर वर्षी 2.14 लाख वाहने चोरली जातात आणि एकट्या दिल्लीत 38,664 वाहने चोरी केली जातात, जे सर्वात जास्त आहे. दिल्लीनंतर उत्तर प्रदेशमध्ये 34,480 आणि महाराष्ट्रात 22,435 वाहने चोरली आहेत. त्याच वेळी, पोलिसांना एका महिन्यात केवळ 30 वाहने चोरलेली आढळतात.